Trump Döneminde Tarifeler: 2025’te Uluslararası Ticarette Son Durum

Haber Tarihi

28.03.25

Yazar

Sedat Onat

Trump Döneminde Tarifeler: 2025’te Uluslararası Ticarette Son Durum

ABD’nin 2025 boyunca uygulamaya aldığı ülkeye özel tarifeler, karşılıklı vergiler ve ticaret soruşturmaları, küresel tedarik zincirlerinde geniş çaplı dalgalanma yaratıyor. Trump yönetimi; Kanada, Meksika, Çin, AB, Japonya ve Güney Kore ile değişken tarife politikaları yürütürken, IEEPA kapsamında uygulanan tarifeler Yüksek Mahkeme incelemesinde bulunuyor.

2025 yılı, ABD’nin ticaret politikasında yoğun ve hızlı değişimlerin yaşandığı bir dönem oldu. Trump yönetimi, Başkan’ın göreve geri dönmesinden bu yana hem önceki dönemden miras kalan ticaret girişimlerini genişletti hem de yeni kapsamlı tarife programları uygulamaya aldı. Yönetim, farklı ülkelere yönelik tarifeleri ve ticaret incelemelerini eş zamanlı yürütüyor, bu da hem ABD şirketlerinde hem de küresel ticarette önemli belirsizlik yaratıyor.

Ocak ayından itibaren Trump, Kanada, Meksika ve Çin için 1 Şubat’ta imzaladığı başkanlık emirleriyle yüksek vergiler uygulamaya başladı. Ancak bu tarifelerin uygulanması her ülke için farklı ilerledi; bazı ülkelerde hızla devreye alınırken, bazılarında aşamalı veya sınırlı gerçekleşti.

2 Nisan’da duyurulan kapsamlı “reciprocal tariff” politikası küresel ticaret düzenini daha da karmaşık hâle getirdi. Bu politika; ABD ile ticarette açık veren ülkelere aynı oranda vergi uygulanmasını öngörüyor. ABD, 7 Ağustos itibarıyla ülkelere özel tarife oranlarını yürürlüğe soktu.

Aynı dönemde ABD, AB, Japonya ve Güney Kore ile tarife indirimleri ve çerçeve anlaşmaları yaptı. Bu ülkelerle yapılan anlaşmalar, taraflar arasında tarifelerin kısmen azaltılmasını sağladı. Örneğin Güney Kore ile yapılan görüşmelerde tarifeler 25’ten 15’e düşürüldü; AB ilaç ürünlerinde Section 232 kapsamındaki ek vergilerden muaf tutuldu.

En karmaşık ilişki ise ABD ile Çin arasında yaşandı. İki ülke yıl boyunca sürekli gerilim ve ara uzlaşılarla ilerleyen bir ticaret savaşının içindeydi. Ancak Ekim ayında, iki liderin Güney Kore’de yaptığı görüşmede karşılıklı de-escalation anlaşması sağlandı — bu anlaşma çerçevesinde bazı tarifeler düşürüldü, karşılıklı cezai vergiler askıya alındı.

Bu politika adımlarına karşı yasal ve siyasi direnç de büyüdü. ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi (CIT), IEEPA kapsamında uygulanan tarifeleri geçersiz kılacak bir ihtiyati tedbir (injunction) kararı verdi. Karar temyizde ve Yüksek Mahkeme’nin Kasım ayında nihai kararı vermesi bekleniyor. Bu karar, ABD’nin mevcut tarife rejiminin geleceğini doğrudan şekillendirecek.

Tarifelerin hızlı değişimi nedeniyle, ABD şirketleri ve tedarik zinciri yöneticileri sürekli güncellenen bir tarife ortamında faaliyet gösteriyor.

Bazı ülkeler misilleme tarifeleri uyguluyor.
Bazı sektörler (ör. otomotiv, tarım, ilaç, yarı iletkenler) yoğun baskı altında.
Bazı anlaşmalar ise geçici rahatlama sağlıyor.

Bu karmaşık tabloyu takip etmek amacıyla Supply Chain Dive ekibi, tüm tarife tehditlerinin ve uygulanan vergilerin gerçek zamanlı statüsünü içeren bir liste hazırlıyor.

Önemli Notlar:

Trump yönetimi 2025’te çok katmanlı bir tarife rejimi yürütüyor.
Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik tarifeler 1 Şubat’ta başladı.
2 Nisan’da reciprocal tariff sistemi devreye girdi.
7 Ağustos itibarıyla ülkeye özel tarife oranları yürürlükte.
Çin’le ticaret savaşında Ekim ayında geçici uzlaşı sağlandı.
IEEPA tarifeleri Yüksek Mahkeme incelemesinde; sonuç tarifelerin geleceğini belirleyecek.
ABD şirketleri için ortam: yüksek belirsizlik + hızla değişen politika çizgisi.