Çitin Ötesinden Bakış: Tedarikte Denge Arayışı

Haber Tarihi

13.05.25

Yazar

Sedat Onat

Çitin Ötesinden Bakış: Tedarikte Denge Arayışı

“Çitin ötesinden bakış” yaklaşımı, günümüz tedarik zincirlerinde maliyet–hız–dayanıklılık dengesinin artık geçici bir hedef değil, kalıcı bir stratejik öncelik haline geldiğini vurgulamaktadır. Küresel ölçekte artan belirsizlikler, şirketleri tek bir “optimum model” arayışından çok, çok senaryolu bir dayanıklılık mimarisi kurmaya yöneltmektedir.

Küresel üretim stratejilerinde firmalar, küresel–bölgesel üretim karmasını yeniden şekillendiriyor. Nearshoring ve friend-shoring yaklaşımları; tarifeler, ticaret bariyerleri ve jeopolitik dalgalanmalara karşı daha esnek, bölgesel olarak dengelenmiş tedarik ağları oluşturmayı hedefliyor. Bu yapı yalnız maliyet avantajı değil, aynı zamanda hızlı adaptasyon ve tedarik güvenliği kazandırıyor.

Operasyonel alanda, işletmeler multi-sourcing (çoklu tedarik), safety stock (emniyet stoku) ve decoupling point (ayırma noktası) uygulamalarıyla arz–talep dalgalanmalarını sönümlendiriyor. Bu tampon mekanizmalar, zincirin kırılgan noktalarında “şok emici” işlevi görerek operasyonel istikrarı koruyor.

Teknoloji tarafında; real-time visibility, event-driven orchestration ve AI forecasting çözümleri, tedarik zincirlerine öngörü ve çeviklik kazandırıyor. Bu dijital dönüşüm sayesinde sistemler, kesintileri öngörerek kaynaklarını yeniden konumlandırabiliyor ve reaktif olmaktan proaktif hale geliyor.

Finansal disiplinde, working capital ve cash-to-cash cycle göstergelerinde sıkı kontrol ön plana çıkıyor. Supply chain finance araçları ise, tedarikçilerin likiditesini destekleyerek zincirin finansal dayanıklılığını güçlendiriyor. Böylece “finansal sürdürülebilirlik”, operasyonel dayanıklılığın bir uzantısına dönüşüyor.

Sürdürülebilirlik ekseninde, Scope 3 emisyon muhasebesi, ambalajda right-sizing ve eco-design uygulamaları öne çıkıyor. Bu adımlar, karbon azaltımı ve kaynak verimliliğini desteklerken; aynı zamanda marka güveni ve itibarı da pekiştiriyor.

Sonuç olarak, belirsizlik artık istisna değil, yeni normaldir. Başarılı stratejiler, tek bir doğru modele değil; esnek, veriyle beslenen ve çok senaryolu dayanıklılık mimarilerine dayanmaktadır.