Rusya ve İran, Mahaçkale–İran Limanları Arasında Konteyner Hattı Kurulmasını Görüşüyor

Haber Tarihi

13.11.25

Yazar

Sedat Onat

Rusya ve İran, Mahaçkale–İran Limanları Arasında Konteyner Hattı Kurulmasını Görüşüyor

Rusya ve İran heyetleri, Mahaçkale Limanı’nın modernizasyonu ve Mahaçkale–İran arasında yeni bir konteyner hattı kurulması üzerine görüştü; planlar, Kuzey–Güney Koridoru kapsamında limanın kapasitesinin 2030’a kadar 10 milyon tona çıkarılmasını içeriyor.

Rusya ile İran, Kuzey–Güney Uluslararası Ulaştırma Koridoru (INSTC) kapsamındaki iş birliğini genişletmek amacıyla yeni bir adım attı. Geçtiğimiz hafta Mahaçkale’de yapılan toplantıda iki ülke heyeti, Mahaçkale Limanı ile İran’daki bir deniz limanı arasında düzenli bir konteyner hattı kurulmasını ele aldı. Toplantı, Rusya Federal Deniz ve Nehir Taşımacılığı Ajansı'nın (Rosmorrechflot) koordinasyonunda gerçekleşti.

Mahaçkale, Hazar Denizi’nin en önemli Rus limanlarından biri olarak hem yüklü ticaret hem de çok modlu ulaşım ağlarının kritik bir bağlantı noktası. İran ile doğrudan konteyner hattının devreye alınması, koridorun güney bağlantısını güçlendirerek Rusya’nın Orta Asya, Orta Doğu ve Hint Okyanusu pazarlarına erişimini artıracak.

Konteyner hattı için konsorsiyum önerisi

Toplantıda yalnızca yeni seferlerin başlatılması değil, aynı zamanda Rus ve İranlı armatörlerden oluşacak bir ortak konsorsiyum kurulması da gündeme geldi. Konsorsiyum modeli, hat işletmesini daha istikrarlı, güvenilir ve planlanabilir hâle getirirken; iki ülke arasında yük paylaşımı, tarifelerin uyumlaştırılması ve operasyonel standartların belirlenmesi açısından avantaj sağlayabilir.

INSTC kapsamında Rusya–İran bağlantılarında son dönemde artan ticaret hacmi dikkate alındığında, düzenli konteyner seferleri hem maliyetleri düşürmeyi hem de teslimat sürelerini kısaltmayı amaçlıyor. Rusya, özellikle yaptırımlar sonrası güney yönlü ticaret koridorlarına daha fazla ağırlık vermeye çalışıyor.

Liman modernizasyonu projeleri hızlanıyor

Mahaçkale Limanı’nın mevcut kapasitesi sınırlı olsa da, Rusya hükümeti bölgenin altyapı modernizasyonunu hızlandırıyor. Görüşmelerde ele alınan projeler arasında:

yeni bir yüksek kapasiteli tahıl terminali,
mevcut konteyner terminalinin tamamen yenilenmesi,
rıhtım ve depolama alanlarının genişletilmesi,
dijital gümrük ve lojistik çözümlerinin devreye alınması
gibi yatırımlar bulunuyor.

Bu modernizasyonlar tamamlandığında Mahaçkale’nin yıllık elleçleme kapasitesinin 2030’a kadar yaklaşık 10 milyon tona ulaşması hedefleniyor. Bu kapasite artışı, limanın hem Rusya’nın güney ticaretindeki rolünü güçlendirecek hem de INSTC üzerindeki darboğazları azaltacak.

Hazar Denizi'nde kruvaziyer turizmi planları

Toplantının bir diğer dikkat çekici başlığı ise Hazar Denizi’nde kruvaziyer taşımacılığının geliştirilmesi oldu. Her ne kadar bölgesel jeopolitik koşullar nedeniyle günümüzde sınırlı olsa da, Rus ve İran tarafı kruvaziyer turizminin bölgesel ekonomik kalkınmaya katkı sağlayabileceği görüşünde. Bu amaçla liman altyapısının hem ticari hem yolcu taşımacılığına uygun şekilde planlanması gündeme geldi.

INSTC'nin stratejik önemi

Kuzey–Güney Koridoru, Rusya’dan Azerbaycan ve İran üzerinden Hint Okyanusu’na uzanan çok modlu bir ulaşım ağı olarak son yıllarda küresel tedarik zincirlerinde önemli bir alternatif hâline geldi. Koridorun tam kapasiteyle çalışması hâlinde Avrupa–Hindistan taşımalarında sürelerin 40 günden 15 güne düşebileceği öngörülüyor.

Mahaçkale–İran konteyner hattının hayata geçmesi, INSTC’nin batı kanadını güçlendirecek ve Rusya’nın yaptırım koşulları altında ticari esnekliğini artıracak.

Önemli Notlar:

Rusya ve İran, Mahaçkale–İran konteyner hattı kurulmasını görüşüyor.
Taraflar, ortak bir armator konsorsiyumu kurmayı değerlendiriyor.
Mahaçkale Limanı için tahıl terminali ve konteyner terminali modernizasyonu planlanıyor.
Limanın kapasitesi 2030’a kadar 10 milyon tona çıkarılacak.
Görüşmelerde Hazar Denizi kruvaziyer taşımacılığı da ele alındı.
Proje, INSTC’nin güney bağlantısını güçlendirecek.