Rusya’nın ‘Gölge Filosu’ Kuzey Deniz Rotasında Erken Buzlarla Mücadele Ediyor

Haber Tarihi

03.11.25

Yazar

Sedat Onat

Rusya’nın ‘Gölge Filosu’ Kuzey Deniz Rotasında Erken Buzlarla Mücadele Ediyor

Russia’n�ın Buran adlı gölge filo LNG tankerinin Kuzey Deniz Rotası’nda erken kış buzlarıyla mücadele ederek ilerleyememesi ve bunun Rusya’nın Arktik LNG ihracatı için yarattığı riskleri anlatan detaylı özet.

Rusya’nın yaptırımlar sonrası oluşturduğu “gölge filo” içinde faaliyet gösteren LNG tankerlerinin Arktik operasyon kapasitesi, 2025 kışının erken başlayan buzlanma koşullarıyla sınanıyor. En dikkat çekici örnek, Buran adlı LNG tankerinin Kuzey Deniz Rotası (NSR) boyunca yoğunlaşan deniz buzu nedeniyle günlerdir ilerleyememesi. Bu durum, Moskova’nın Arktik LNG ihracatını sürdürebilmek için büyük ölçüde bu rotaya bel bağlamasının ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.

Buran’ın yolculuğu, 26 Ekim’de Kamçatka’daki Koryak FSU tesisine LNG boşaltmasıyla başladı. Gemi, 29 Ekim’de Bering Boğazı’nın kuzeyinde Kuzey Deniz Rotası’na ulaştı. Ancak uydu verileri ve deniz trafiği izleme platformları, tankerin Chukchi Denizi’nde buz kenarında defalarca kuzey-güney yönlü manevralar yaptığını, yani geçilebilir bir koridor aradığını gösteriyor.

Buran, Arc4 buz sınıfına sahip. Bu sınıf, hafif–orta buz koşullarında buzkıran desteği olmadan bağımsız operasyon yapılmasına izin veriyor. Ancak mevcut erken kış koşulları “hafif buz” tanımının ötesine geçtiği için Buran’ın tek başına ilerlemesi mümkün olmuyor. Bu durum yalnızca gemiyi değil, Rusya’nın Arktik LNG 2 projesinin tedarik zincirini de baskı altına sokuyor.

Buran'ın kardeş gemisi Vokshod, daha batıdan ilerliyor ve nükleer buzkıran Sibir eşliğinde seyrediyor. Ancak konvoyun hızı yalnızca yaklaşık 5 knot olduğundan, Buran’ın bulunduğu bölgeye ulaşmaları hâlâ birkaç gün alacak. Bu gecikme, Rusya’nın kış aylarında NSR üzerinden güvenilir LNG akışı sağlayabilme iddiasını zayıflatıyor.

Bu zorluklara karşın Novatek, son iki ayda Çin’in Beihai terminaline bir düzineden fazla LNG teslimatı yaptı. Ancak uzmanlar, kış ve ilkbahar boyunca buz yoğunluğunun artmasıyla bu performansın sürdürülmesinin gerçekçi olmadığını düşünüyor. Arktik enerji veri sağlayıcısı Eikland Energy’den Kjell Eikland, resmi kış sezonunun iki hafta sonra başlamasıyla birlikte geçişlerin daha da zorlaşacağını belirtiyor:

“Son iki ayda gördüğümüz sevkiyat seviyeleri kışın devam etmeyecek.”

Novatek, riskleri azaltmak için buz sınıfı olmayan tankerlerini NSR dışına yönlendirip Süveyş Kanalı rotasını kullanmaya başladı. Bu tankerlerden biri olan Arctic Metagaz, Houthi saldırıları nedeniyle uzun süredir kaçınılan Kızıldeniz’den geçmeyi göze aldı. Arctic Metagaz, birkaç ay önce aynı Arktik buzlarında bir hafta boyunca sıkışıp kalmıştı.

Arktik rotada sürdürülebilir kış operasyonu için Novatek’in elindeki tek güçlü seçenek, yüksek buz sınıfına sahip Arc7 LNG taşıyıcısı Christophe de Margerie. Şirketin Zvezda tersanesinden gelecek ek Arc7 gemileri ise yıllardır süren gecikmeler nedeniyle öngörülemez durumda. İlk gemi olan Aleksey Kosygin hâlen deneme seferlerinde.

Bu tablo, Rusya’nın gölge filosunun yaz sezonunda işleyebilse de, kışın Arktik enerji lojistiği açısından ciddi sınırlara sahip olduğunu teyit ediyor. LNG taşımacılığının politik ve ekonomik baskılar altında daha riskli ve maliyetli hâle geldiği bir dönemde, NSR’nin güvenilirliği giderek daha fazla sorgulanıyor.