Filipinler Açıklarında Radyoaktif Çinko Tozu Taşıyan Gemi Limana Alınmıyor

Haber Tarihi

29.10.25

Yazar

Sedat Onat

Filipinler Açıklarında Radyoaktif Çinko Tozu Taşıyan Gemi Limana Alınmıyor

Endonezya’dan gelen 23 konteyner radyoaktif çinko tozu taşıyan bir gemi, Manila açıklarında demirli halde bekletiliyor. Filipinli yetkililer, yükü alacak veya gömecek bir tesis bulunmadığı için geminin limana girişine izin vermiyor.

Bloomberg’ün haberine göre, radyoaktif çinko tozu taşıyan bir gemi, Filipinler’in başkenti Manila açıklarında limana alınmadan bekletiliyor. Gemi, Endonezya’dan iade edilen 23 konteynerlik radyoaktif yük taşıyor ve şu anda uygun bir depolama veya bertaraf tesisi bulunamadığı için liman otoriteleri tarafından durdurulmuş durumda.

Filipin Nükleer Araştırma Enstitüsü (Philippine Nuclear Research Institute – PNRI) Direktörü Carlo Arcilla, 28 Ekim’de yaptığı açıklamada, “Konteynerlerdeki dış radyasyon seviyesi çok düşük, bu yüzden halk açısından bir tehlike yok,” ifadelerini kullandı. Ayrıca, gemideki mürettebatın sağlığında herhangi bir olumsuzluk bulunmadığını belirtti.

Köken: Endonezya’daki radyasyon soruşturması

Söz konusu yük, Çin merkezli Zannwann International Trading Corp. adlı ticaret firması tarafından Filipinler’den Endonezya’ya ihraç edilmişti. Ancak, Endonezya’da yapılan incelemelerde konteynerlerde sezyum-137 (cesium-137) izlerine rastlanması üzerine, sevkiyat Manila’ya geri gönderildi.

Sezyum-137, nükleer fisyonun bir yan ürünü olup genellikle tıbbi cihazlarda, ölçüm aletlerinde ve radyasyon testlerinde kullanılıyor. Ancak yüksek dozda maruziyet kanser riskini artırabiliyor.

Endonezya makamları, Eylül 2025’te Batı Cava’daki (West Java) bir metal işleme merkezinde benzer bir sezyum-137 kirliliği tespit etmiş ve bu olayın ardından hurda metal ithalatını geçici olarak durdurmuştu.

ABD kaynaklı ilk alarm: Dondurulmuş karides olayı

Bu gelişmelerin arka planında, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından Ağustos 2025’te yapılan bir rapor bulunuyor. Raporda, Endonezya’dan gelen dondurulmuş karideslerde iz miktarda sezyum-137 tespit edildiği belirtilmiş ve Walmart gibi büyük perakendeciler bazı ürünleri geri çağırmıştı. Bunun üzerine Endonezya, nükleer izotop kirliliği şüphesiyle limanlardaki tüm metal ve kimyasal yükleri incelemeye almıştı.

Filipin kaynaklı kirlilik şüphesi

PNRI Direktörü Arcilla’ya göre, iade edilen konteynerlerdeki radyoaktif çinko tozu, Filipinler’deki SteelAsia Manufacturing Corp. ve başka bir yerel çelik üreticisinden tedarik edilmiş olabilir. Ancak Arcilla, radyasyonun yalnızca SteelAsia’nın Batangas’taki geri dönüşüm tesisinde tespit edildiğini belirtti.

SteelAsia, Filipinler’in en büyük çelik üreticisi konumunda olup, söz konusu konteynerlerle herhangi bir bağlantısı olmadığını açıklayarak tesis faaliyetlerini ihtiyaten askıya aldı.

Zannwann International Trading Corp. ise konuya ilişkin açıklama taleplerine yanıt vermedi. Filipin Liman Otoritesi (PPA), soruları Gümrük Bürosu’na (Bureau of Customs) yönlendirdi ancak oradan da resmi bir açıklama yapılmadı.

Sorun: Atıkların nereye gömüleceği

Arcilla, en büyük problemin 23 konteynerin güvenli şekilde bertaraf edileceği yerin bulunamaması olduğunu belirtti. Filipinler’de radyoaktif atıklar için kalıcı bir gömme tesisi bulunmamakta. Bu nedenle, hükümet yerel yönetimlerle görüşerek geçici bir depolama alanı arayışında.

Ayrıca, SteelAsia tesisinde ve Zannwann’ın deposunda bulunan diğer potansiyel radyoaktif materyallerin de temizlenmesi gerektiğini söyledi. “Orada da ciddi miktarda madde olabilir,” diyen Arcilla, temizliğin ulusal öncelik olduğunu vurguladı.

Bölgesel nükleer güvenlik sorunu

Uzmanlara göre, bu olay Güneydoğu Asya’da radyoaktif kirlilik ve izotop kaçaklarıyla ilgili büyüyen bir endişeyi gündeme getirdi. Bölgedeki hurda metal geri dönüşümü sektörleri, genellikle uluslararası kontrol zincirleri dışında faaliyet gösterdiğinden, nükleer izotopların sivil tedarik zincirine sızma riski artmakta.

Şu ana kadar Zannwann’ın önceki sevkiyatlarında herhangi bir radyasyon tespiti yapılmadı, ancak yetkililer mevcut olayın Endonezya’daki sezyum-137 kirliliğiyle bağlantılı olup olmadığını henüz doğrulayamadı.

Filipinli yetkililerin önceliği şimdi, Manila açıklarında bekleyen geminin güvenli şekilde boşaltılması ve radyoaktif yükün kalıcı olarak bertaraf edilmesi. Ancak, uygun bir tesis bulunmadıkça geminin limana girişine izin verilmeyecek.

Önemli Notlar:

23 konteyner radyoaktif çinko tozu taşıyan gemi, Manila açıklarında bekletiliyor.
Yük, Endonezya tarafından sezyum-137 tespiti sonrası iade edildi.
PNRI Direktörü Carlo Arcilla: “Konteynerlerin dış radyasyonu düşük, halk için tehlike yok.”
Radyoaktif madde, SteelAsia’nın Batangas tesisine bağlanıyor; şirket faaliyeti durdurdu.
Zannwann International Trading Corp. ihracatçı olarak listelendi ancak açıklama yapmadı.
Filipinler, şu anda radyoaktif atıkların gömüleceği bir tesis arayışında.
Olay, Güneydoğu Asya’daki artan nükleer kirlilik riskini yeniden gündeme taşıdı.