Panama Kanalı Üzerindeki Çin Etkisi ve ABD'nin Kontrol Talebi

Haber Tarihi

28.01.25

Yazar

Sedat Onat

Panama Kanalı Üzerindeki Çin Etkisi ve ABD'nin Kontrol Talebi

Ocak 2025'te, ABD Senatosu Ticaret Komitesi, Panama Kanalı üzerindeki Çin etkisini ve ABD'nin kanal üzerindeki kontrolünü yeniden kazanma taleplerini tartışmak üzere bir oturum düzenledi. Komite Başkanı Ted Cruz, Çinli şirketlerin kanalın her iki ucundaki konteyner limanlarını kontrol etmesi ve su yolu üzerinde bir köprü inşa etmesi nedeniyle Çin'in potansiyel olarak kanal erişimini engelleyebileceğini belirtti.

Louis Sola, Federal Denizcilik Komisyonu Başkanı, Panama'daki yolsuzluk sorunlarının Çin'in genişlemesine olanak sağladığını vurguladı. Sola, Çinli şirketlerin Panama'da, bazıları Panama Kanalı'nda veya yakınında fiziksel altyapı projeleri olmak üzere milyarlarca dolarlık kalkınma sözleşmeleri peşinde koştuğunu ve bu projelerin bazıları için ihale yapılmadığını, iş yasalarının göz ardı edildiğini belirtti.

Ayrıca, Panama Kanalı geçiş ücretlerinin "sömürücü" seviyelere ulaştığı ve bunun Amerikalıları orantısız şekilde etkilediği ifade edildi. Ted Cruz, kanal kârlarının düzenli olarak 3 milyar doları aştığını ve bu paranın hem Amerikalı vergi mükelleflerinden hem de tüketicilerden daha yüksek mal fiyatları şeklinde geldiğini söyledi.

Eugene Kontorovich, Heritage Foundation'da kıdemli araştırma görevlisi ve hukuk bilgini, ABD ile Panama arasındaki 1977 Tarafsızlık Antlaşması'nın ihlalleri konusunda endişelerini dile getirdi. Kontorovich, Çin'in Panamalı altyapıya yaptığı yatırımların kanalın tarafsızlığını tehlikeye atabileceğini belirtti.

Bu gelişmelerin yanı sıra, Donald Trump, başkanlık yemin töreninde, Panama Kanalı'nın Çin tarafından işletildiğini ve ABD'nin kanalı geri alacağını belirtti. Trump, ABD'nin kanalı Çin'e değil, Panama'ya verdiğini ve şimdi geri alacaklarını söyledi.

Panama Devlet Başkanı José Raúl Mulino, Trump'ın iddialarını reddederek, kanalın Panama'nın olduğunu ve öyle kalacağını vurguladı. Mulino, hiçbir ülkenin kanalın yönetimine müdahale etmediğini ve kanalın yönetiminin tamamen Panama'nın kontrolünde olduğunu belirtti.

Panama hükümeti, Trump'ın açıklamalarına yanıt olarak, kanalın her iki ucundaki limanları işleten Hong Kong merkezli Hutchison Ports şirketine yönelik bir denetim başlattı. Denetim, kamu kaynaklarının verimli ve şeffaf kullanımını garanti altına almayı amaçlıyor.

Panama Kanalı, dünya deniz ticaretinin yaklaşık %6'sını ve ABD deniz konteyner trafiğinin %40'ını karşılayan kritik bir su yolu olarak önemini koruyor. Kanalın kontrolü ve işletilmesi konusundaki tartışmalar, küresel ticaret ve jeopolitik dengeler üzerinde önemli etkilere sahip.

Önemli Notlar:

ABD Senatosu Ticaret Komitesi, Panama Kanalı üzerindeki Çin etkisini ve ABD'nin kanal üzerindeki kontrolünü yeniden kazanma taleplerini tartıştı.
Çinli şirketlerin kanalın her iki ucundaki konteyner limanlarını kontrol etmesi ve su yolu üzerinde bir köprü inşa etmesi, Çin'in potansiyel olarak kanal erişimini engelleyebileceği endişelerini artırdı.
Panama'daki yolsuzluk sorunlarının Çin'in genişlemesine olanak sağladığı ve bazı projelerin ihalesiz verildiği belirtildi.
Panama Kanalı geçiş ücretlerinin yüksekliği, Amerikalı tüketiciler ve vergi mükellefleri üzerinde olumsuz etkilere neden oluyor.
ABD ile Panama arasındaki 1977 Tarafsızlık Antlaşması'nın ihlali endişeleri dile getirildi.
Donald Trump, Panama Kanalı'nın Çin tarafından işletildiğini iddia ederek, ABD'nin kanalı geri alacağını belirtti.
Panama Devlet Başkanı José Raúl Mulino, Trump'ın iddialarını reddederek, kanalın Panama'nın kontrolünde olduğunu vurguladı.
Panama hükümeti, Hong Kong merkezli Hutchison Ports şirketine yönelik bir denetim başlattı.
Panama Kanalı, dünya deniz ticaretinin yaklaşık %6'sını ve ABD deniz konteyner trafiğinin %40'ını karşılayan kritik bir su yolu olarak önemini koruyor.