Mitsubishi Heavy Industries, Türkmenistan’da Dev Amonyak ve Üre Kompleksi İçin EPC Sözleşmesi İmzaladı

Haber Tarihi

10.11.25

Yazar

Sedat Onat

Mitsubishi Heavy Industries, Türkmenistan’da Dev Amonyak ve Üre Kompleksi İçin EPC Sözleşmesi İmzaladı

Mitsubishi Heavy Industries, GAP İnşaat ile birlikte Türkmenistan’ın Balkan bölgesindeki Kiyanly sahilinde günlük 2.000 ton amonyak ve 3.500 ton üre üretecek ülkenin en büyük gübre kompleksini kurmak üzere EPC sözleşmesi imzaladı.

Mitsubishi Heavy Industries (MHI), Türkmenistan’ın devlet kimya şirketi SC Turkmenhimiya ile ülkenin en büyük amonyak ve üre üretim kompleksinin inşa edilmesi için EPC (engineering, procurement and construction) sözleşmesi imzaladı. Proje, Türkiye merkezli GAP İnşaat ile ortak yürütülüyor ve 2 Kasım 2025’te Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov’un katılımıyla temel atma töreni gerçekleştirildi.

Yeni tesis, Hazar Denizi kıyısında, Balkan eyaletindeki Kiyanly bölgesinde kurulacak ve 2030 yılında faaliyete geçmesi planlanıyor.

Türkmenistan’ın en büyük gübre tesisi

Proje, tamamlandığında ülkenin kimya ve gübre sanayisinde bugüne kadarki en büyük kapasiteyi temsil edecek. Kompleksin günlük üretim kapasitesi:

2.000 ton amonyak,
3.500 ton üre.

Bu hacim, hem iç tüketimi hem de ihracatı destekleyecek şekilde tasarlanmış durumda. Türkmenistan, güçlü doğalgaz rezervleri sayesinde bölgesel gübre üretiminde stratejik bir avantaj elde ediyor.

Projenin kapsamı

MHI ve GAP tarafından yürütülen EPC çalışması;

tesisin temel ve detay mühendisliği,
ekipman alımları,
inşaat,
devreye alma,
yardımcı tesisler,
tesis dışı altyapılar (offsite utilities),
geçici iskeleler, taşıma/ürün yükleme sistemleri
gibi geniş bir yelpazeyi kapsıyor.

MHI, mühendislik ve ekipman tedarikinin ana sorumluluğunu üstlenirken Mitsubishi Corporation da projede destek sağlayacak.

Düşük karbonlu üretim için CO₂ yakalama ünitesi

Tesis, MHI’nin Kansai Electric Power ile birlikte geliştirdiği Advanced KM CDR Process™ karbon yakalama teknolojisini içerecek. Bu teknoloji, üretim prosesindeki CO₂’nin önemli bir kısmını yakalayıp yeniden kullanmayı veya güvenli şekilde yönetmeyi mümkün kılarak tesisin çevresel etkisini azaltacak.

Bu yaklaşım, hem Avrupa hem Asya pazarlarında yükselen karbon ayak izi kriterlerine uygun gübre ihracatı açısından kritik öneme sahip.

MHI’nin Türkmenistan geçmişi

Mitsubishi Heavy Industries, daha önce 2018’de Garabogaz’da benzer bir gübre tesisini Mitsubishi Corporation ve GAP ile birlikte tamamlamıştı. Garabogaz tesisi o tarihten bu yana stabil şekilde faaliyet gösteriyor ve MHI’nin Türkmenistan’daki kimya sanayi projelerinde güvenilir bir mühendislik ortağı olduğunu ortaya koyuyor.

Yeni Kiyanly projesi, MHI’nin Türkmenistan ile kimya ve gübre sektörü iş birliğinde yeni bir dönemi temsil ediyor. Aynı zamanda GAP İnşaat’ın bölgede yürüttüğü altyapı ve endüstriyel tesis kurulum kapasitesini de pekiştiriyor.

Tarafların profili

Mitsubishi Heavy Industries (MHI)

Tokyo merkezli, enerji sistemleri, altyapı, endüstriyel makineler, aerospace ve savunma dahil çok geniş bir portföyde faaliyet gösteren Japonya’nın en büyük mühendislik gruplarından biridir.

SC Turkmenhimiya

Türkmenistan’ın kimya sektörünü yöneten devlet kuruluşudur. Gübre, endüstriyel kimyasallar ve ilgili üretim tesislerinin geliştirilmesi Bakanlık seviyesinde koordine edilir.

GAP İnşaat (Çalık Holding)

Türkmenistan'da uzun süredir altyapı, sanayi, enerji ve ulaştırma projeleri gerçekleştiren Türkiye merkezli büyük bir EPC müteahhididir.

Önemli Notlar:

MHI, Turkmenhimiya ile ülkenin en büyük amonyak–üre kompleksi için EPC sözleşmesi imzaladı.
Günlük kapasite: 2.000 ton amonyak, 3.500 ton üre.
Proje GAP İnşaat ortaklığıyla yürütülüyor.
Tesis 2030’da faaliyete geçecek.
CO₂ yakalama ünitesi Advanced KM CDR Process™ entegre edilecek.
MHI, 2018 Garabogaz projesi sonrası Türkmenistan’daki ikinci büyük gübre tesisini inşa ediyor.