Kazakistan, Kritik Demiryolu Sınır Kapısında Kapasiteyi %40 Artırdı

Haber Tarihi

16.12.25

Yazar

Sedat Onat

Kazakistan, Kritik Demiryolu Sınır Kapısında Kapasiteyi %40 Artırdı

Kazakistan’ın Altynkol–Khorgos demiryolu sınır hattında yaptığı yatırımlarla Asia–Europe rail routes üzerindeki kapasiteyi artırmasını, tıkanıklıkları azaltmasını ve transit performansı güçlendirmesini ele alan detaylı sektör özeti

Kazakistan, Asya–Avrupa demiryolu taşımacılığında kilit rol oynayan sınır altyapısını güçlendirmekte. Ülke, Çin sınırına yakın konumlanan Altynkol rail yard’da gerçekleştirdiği yatırımlarla tren elleçleme kapasitesini %40 oranında artırmakta. Bu hamle, özellikle Asia–Europe rail routes üzerindeki yoğunluğu azaltmayı ve uzun süredir gündemde olan sınır geçiş tıkanıklıklarını hafifletmeyi hedeflemekte.

Altynkol, Khorgos border crossing’in hemen yanında yer almakta ve yalnızca Kazakhstan–China bilateral trade için değil, aynı zamanda Avrupa’ya yönelen transit yükler için de stratejik bir düğüm noktası olarak konumlanmakta. Khorgos hattı, son yıllarda artan tren trafiği nedeniyle sık sık kapasite sınırlarına dayanmakta ve bu durum gecikmelere yol açmakta. Yapılan yeni yatırımlar, bu yapısal baskıyı azaltmaya yönelik somut bir adım olarak öne çıkmakta.

Kapasite artışının merkezinde, Altynkol sahasına eklenen altı yeni hat yer almakta. Bu ilave hatlar sayesinde, günlük tren elleçleme kapasitesi 20 trenden 28 trene yükselmekte. Böylece, sınır geçişlerinde bekleyen tren sayısının düşmesi ve operasyonel akışın daha dengeli hale gelmesi beklenmekte. Yetkililer, bu artışın özellikle pik dönemlerde sınırda biriken trenlerin daha hızlı eritilmesini sağlayacağını belirtmekte.

Yatırımlar yalnızca Altynkol sahasıyla sınırlı kalmamakta. Kazakistan, Altynkol ile Zhetygen arasında uzanan 32 kilometrelik demiryolu hattında double track infrastructure çalışmalarını da sürdürmekte. Zhetygen, ülkenin en büyük şehri olan Almaty’nin hemen kuzeyinde yer almakta ve Avrupa yönlü ana demiryolu koridoru üzerinde bulunmakta. Bu hat üzerindeki kapasite artırımı, sınırdan geçen trenlerin ülke içi ağda daha hızlı ve kesintisiz ilerlemesini desteklemekte.

Söz konusu proje kapsamında ayrıca beş yeni siding inşa edilmekte ve sekiz mevcut siding geliştirilmektedir. Bu iyileştirmeler tamamlandığında, ilgili demiryolu kesimindeki günlük throughput capacity’nin 18 trenden 33 trene çıkması öngörülmekte. Projenin tamamlanma tarihi 2026 olarak planlanmakta. Bu artış, Kazakistan’ın Orta Koridor üzerindeki taşıma kapasitesini anlamlı ölçüde yükseltmekte.

Kazakistan’ın Çin ile olan diğer ana demiryolu sınır kapısı olan Dostyk–Alashankou hattı da eş zamanlı olarak güçlü bir performans sergilemekte. 2025 yılının ilk 11 ayında, bu sınır kapısından geçen toplam yük hacmi %6 artışla 17,8 milyon ton seviyesine ulaştı. Dikkat çekici bir nokta ise, aynı dönemde wagon sayısının yalnızca %1 artarak 450.200 adede yükselmesi oldu. Bu durum, hat üzerindeki operasyonel verimliliğin artmakta olduğunu göstermekte.

Detaylara bakıldığında, outgoing wagons sayısı 209.700 seviyesinde sabit kalırken, taşınan tonaj %4 artışla 12,9 milyon tona yükseldi. Incoming wagons tarafında ise 241.000 vagon ile %1’lik sınırlı bir artış yaşanmakta; buna karşın gelen yük tonajı %12 artışla 4,8 milyon tona ulaştı. Export shipments kaleminde ise %6 artışla 138.900 vagon ve %10 artışla 9,2 milyon ton seviyeleri kaydedildi. Bu veriler, aynı sayıda vagonla daha fazla yük taşındığını ve operasyonların daha etkin yönetildiğini ortaya koymakta.

Genel çerçevede bakıldığında, Kazakistan’ın Altynkol ve Dostyk yatırımları, ülkenin Eurasian rail transit hub rolünü güçlendirmekte. Artan kapasite, yalnızca mevcut tıkanıklıkları azaltmakla kalmamakta; aynı zamanda Çin–Avrupa demiryolu taşımacılığında Kazakistan güzergâhının rekabetçiliğini artırmakta. Bu gelişmeler, Orta Koridor’un uzun vadeli sürdürülebilirliği açısından da kritik önem taşımakta.