GMS: Gemi Geri Dönüşüm Piyasası Zayıf Çelik Fiyatları ve Kur Baskısıyla Daralıyor

Haber Tarihi

25.11.25

Yazar

Sedat Onat

GMS: Gemi Geri Dönüşüm Piyasası Zayıf Çelik Fiyatları ve Kur Baskısıyla Daralıyor

GMS Week 47 güncellemesinde küresel gemi geri dönüşüm piyasalarının zayıf çelik fiyatları, döviz oynaklığı, yaptırım baskısı ve düşük tonaj akışları nedeniyle zorlandığını anlatan kapsamlı haber özeti

Küresel gemi geri dönüşüm piyasaları, GMS Weekly Podcast – Forums and Frictions (Week 47) güncellemesine göre 2025 yılının sonuna yaklaşırken oldukça zorlu bir haftayı daha geride bırakmakta. Hem makro göstergelerdeki bozulma hem de bölgesel dinamiklerdeki dengesizlikler, Güney Asya ve Türkiye’deki geri dönüşüm bölgeleri üzerinde belirgin baskı yaratmakta. Dünyanın en büyük gemi geri dönüşüm aracılık şirketlerinden biri olan GMS (Global Marketing Systems), çelik fiyatlarının zayıflaması, döviz dalgalanmaları, yaptırım kaynaklı riskler ve sınırlı tonaj arzının piyasa üzerinde sıkıştırıcı bir etki yarattığını aktarmakta.

Kasım ayının son haftasına girilirken oil futures yaklaşık USD 57.7 seviyesine kadar gerilemekte; bu düşüş hem bir aylık periyotta hem de yıl bazında gerilemeyi işaret etmekte. Freight market bazı segmentlerde aktif kalmakta fakat hâlâ geçen yılın oldukça altında seyretmekte. Özellikle steel plate prices Bangladeş ve Pakistan’da gerilemeyi sürdürmekte, bu da geri dönüşüm tesislerinin marjlarını baskılamakta.

Döviz tarafında India ve Bangladesh’te yaşanan oynaklık geri dönüşüm alıcılarının satın alma gücünü azaltmakta. Aynı dönemde ABD ve AB tarafından Russia ve Iran varlıklarına yönelik ek yaptırımların devreye girmesi, dark fleet üzerindeki denetimi artırmakta. Bu durum yalnızca kısa vadeli ticareti değil; uzun vadeli geri dönüşüm akışlarını da etkileme potansiyeline sahip.

Raporda, küresel göstergelerin geri dönüşüm piyasaları lehine dönmeyeceği yönündeki sinyaller öne çıkarılmakta. Baltic Dry Index, bazı segmentlerde haftalık yükseliş göstermekte ancak hâlâ 30 günlük periyotta yaklaşık %9 aşağıda ve Kasım 2024’e kıyasla neredeyse %50 daha düşük bir seviyede. AB’nin hazırladığı 20th sanctions package, şüpheli shadow-fleet gemilerinin üye devlet deniz kuvvetleri tarafından durdurulmasına imkân tanıyabilecek düzenlemeler içermekte. ABD tarafında ise yaklaşık 170 Iran-linked gemiye ek kısıtlamalar getirildi. Bu baskılar, eski tonajın ticari alanlarını daraltmakta ve geri dönüşüm yöneliminin hızlanmasına yol açabilecek bir zemin oluşturmaya başlamış durumda.

Bangladesh, fiyat açısından bölgenin en güçlü pazarı olmaya devam etmekte: USD 410 / LDT (bulk), USD 430 (tanker), USD 440 (container). Ancak işlem hacmi sınırlı; 2025 yılı için “anorexic” tanımı yapılmakta. Enflasyon %8–9 bandında dalgalanmakta, Taka ise BDT 122.5 per USD seviyesine zayıflamış durumda. Yerel steel plate fiyatları USD 525.9 seviyesine gerileyerek geri dönüşüm tesisleri üzerindeki baskıyı artırmakta. Seçim öncesi siyasi tansiyon da operasyonel risk yaratmakta. Öte yandan bir tesis daha Hong Kong Convention (HKC) sertifikası aldı ve toplam tesis sayısı 20'ye yükseldi.

India – Alang cephesinde tablo daha zorlayıcı. Piyasa raporda “losing bigly” olarak tanımlanmakta; alıcılar güçlü tekliflerden geri adım atmakta. Rupee, bir haftada %1 zayıflayarak Rs 89.6 / USD seviyesine gelmekte, bu durum ileriye dönük fiyatlama güvenini azaltmakta. Çelik fiyatları USD 398 seviyesine yükselse de hâlâ kritik USD 400 bandının altında. Küçük ve düşük kalite tonajlar USD 400 / LDT indikatifi verilmesine rağmen daha düşük seviyelerde alıcı bulmakta. Piyasa ayrıca discounted dark-fleet tonnage ve düşük fiyatlı ithal çelik nedeniyle iki katmanlı bir fiyat yapısına sürüklenmekte. HKC uyumu tarafında ise yalnızca bir geminin limanda olması ve yeni işlem olmaması risk yaratmakta.

Pakistan – Gadani, hafta boyunca bölgenin en kritik yapısal gelişmesini sergiledi. Ülkenin ilk HKC-compliant yard tesisinin onay sürecinin tamamlanmak üzere olduğu belirtilmekte. Diğer tesislerin de 3–6 ay içinde onay alması beklenmekte. Kısa vadede ise temel göstergeler baskılı: çelik levha fiyatları USD 586 seviyesine geriledi, PKR 282.6 /USD seviyesinde hafif değerlenme yaşandı, ancak üçüncü hafta üst üste büyük tonaj gelişi olmadı.

Turkey – Aliaga piyasası sakinliğini korumakta. Fiyatlar sabit: USD 260 / LDT (bulk), USD 270 (tanker), USD 280 (container). TRY 42.4 / USD seviyesine gerileyen Lira ve durgun çelik talebi, tesislerin düşük kapasiteyle çalışmasına yol açmakta.

Genel tablo Güney Asya ve Türkiye için zayıf bir tonaj akışı, düşük veya yatay çelik fiyatları, zayıflayan yerel para birimleri ve artan yaptırım incelemeleri ile karakterize edilmekte. Öte yandan Bangladesh ve Pakistan’daki HKC ilerlemesi, 2026 ve sonrası için daha sürdürülebilir bir geri dönüşüm döngüsü oluşturma potansiyeli taşımakta. Ancak sektörün yönü, hem dark fleet baskısının nasıl sonuçlanacağına hem de 2026’da freight piyasalarının ne kadar toparlanacağına bağlı olacak.

Önemli Notlar:

Küresel geri dönüşüm piyasası zayıf çelik fiyatları ve kur oynaklığı nedeniyle baskı altında.
AB ve ABD yaptırımları shadow fleet üzerindeki baskıyı artırmakta.
Bangladesh, fiyat lideri konumunda ancak işlem hacmi düşük.
India–Alang’da döviz zayıflığı ve iki katmanlı fiyat yapısı risk yaratmakta.
Pakistan ilk HKC-compliant tesisinin onayıyla yapısal dönüşüm sürecine girmekte.
Turkey–Aliaga’da fiyat ve talep yatay seyretmekte.
2026 görünümü, tonaj akışının yaptırımlardan nasıl etkileneceği ve freight toparlanmasına bağlı.