Gartner: Üretim Sektörü Gelişmiş Otomasyon Stratejisinde Kökten Yenilenmeye İhtiyaç Duyuyor

Haber Tarihi

29.10.25

Yazar

Sedat Onat

Gartner: Üretim Sektörü Gelişmiş Otomasyon Stratejisinde Kökten Yenilenmeye İhtiyaç Duyuyor

Gartner’ın yeni raporuna göre, üretim sektörünün ileri otomasyon uygulamalarını benimseme sürecinde ciddi bir strateji boşluğu bulunuyor. Şirketlerin yarısı, mevcut üretim stratejilerinin önümüzdeki üç yılda beklenen iş sonuçlarını sağlayamayacağına inanıyor.

Gartner tarafından yayımlanan son rapor, küresel üretim sektörünün ileri otomasyon (advanced automation) uygulamalarında yeniden yapılanmaya ihtiyaç duyduğunu ortaya koydu. Rapora göre, şirketlerin büyük kısmı otomasyonun rekabet avantajı yaratmadaki rolünü kabul etmesine rağmen, uygulamada gerekli dönüşüm adımlarını atmaktan kaçınıyor.

Araştırma, 128 üst düzey tedarik zinciri yöneticisi (Chief Supply Chain Officer – CSCO) ile yapılan anket sonuçlarına dayanmakta. Katılımcıların neredeyse yarısı (%48), mevcut üretim stratejilerinin önümüzdeki üç yılda beklenen iş hedeflerini gerçekleştiremeyeceği görüşünde birleşti.

Gartner raporu, şirketlerin üçte ikisinin (%66) üretim operasyonlarında gereken agresif yeniden tasarımları (aggressive redesigns) hayata geçirmediğini vurguluyor. Bu durum, artan ileri otomasyon ve dijital üretim beklentileriyle çelişmekte.

Gartner Başkan Yardımcısı ve baş analist Simon Jacobson, 28 Ekim tarihli açıklamasında şunları söyledi:

“Yöneticiler rekabet gücünü artıracak yeni yetenekleri benimsemek istiyor, ancak katılımcıların %66’sı tedarik zinciri ve üretim entegrasyonunun en büyük zorluk olduğunu söylüyor. Bu rahatsız edici gerçek, liderleri operasyonlarını yeniden icat etmeye yönlendirmeli.”

Robotik otomasyonun payı hızla artıyor

Gartner’ın verilerine göre, bugün üretim operasyonlarının %21’i gelişmiş otomasyon sistemleri tarafından yürütülmekte. Üç yıl içinde bu oranın %32’ye çıkması bekleniyor. Buna karşılık, insan iş gücünün üretimdeki payının %52’den %40’a düşeceği öngörülüyor.

Bu veriler, üretimde robotik sistemler, sensör teknolojileri ve veri odaklı üretim planlamasının giderek merkezî hale geldiğini gösteriyor. Ancak Gartner’a göre, bu dönüşümün sadece teknoloji yatırımıyla değil, organizasyonel kültür ve süreçlerle birlikte yönetilmesi gerekiyor.

Üretim stratejilerinde “reset” ihtiyacı

Raporun genel sonucu, “üretim endüstrisi ileri otomasyonda bir reset sürecine girmeli” yönünde. Gartner, şirketlere aşağıdaki adımları öneriyor:

Yeni teknolojileri aşamalı olarak entegre etmek: Yapay zekâ (AI), makine öğrenimi ve otonom üretim sistemleri gibi teknolojiler erken aşamada üretim hatlarına dahil edilmeli.
Tesis yöneticilerini güçlendirmek: Fabrika yöneticilerine veri odaklı karar alma yetkisi verilmeli; gerçek zamanlı üretim analitiği kullanımı teşvik edilmeli.
Tedarik zinciri–üretim entegrasyonunu hızlandırmak: Üretim planlama, tedarik, bakım ve lojistik süreçleri tek bir dijital ekosistem altında bütünleştirilmeli.
İnsan–makine iş birliğini optimize etmek: Otomasyonun amacı insanı tamamen devre dışı bırakmak değil, karar verme süreçlerini destekleyen hibrit modeller oluşturmak olmalı.

Yönetimsel farkındalık artıyor ancak eylem eksik

Gartner, üretim liderlerinin teknolojik farkındalığının geçmişe göre yüksek olduğunu, ancak çoğunun stratejik kararlarda “bekle-gör” yaklaşımı benimsediğini belirtiyor. Özellikle orta ölçekli üreticiler, yatırım maliyetleri, dönüşüm riski ve iş gücü direnci nedeniyle süreci yavaşlatmakta.

Raporda, ileri otomasyonun yalnızca üretim hızını değil, aynı zamanda tedarik zinciri esnekliğini, kaliteyi ve sürdürülebilirliği artırabileceği vurgulanıyor. Ancak Gartner’a göre, “uygulama stratejisi olmadan teknoloji yatırımı tek başına verimlilik getirmez.”

Sonuç: Endüstriyel dönüşümün eşiğinde bir sektör

Gartner analizine göre, üretim sektörü şu anda teknoloji yatırımı ile organizasyonel değişim arasındaki dengeyi kurmakta zorlanıyor. Şirketlerin önümüzdeki dönemde esnek, veri temelli, otonom sistemlerle desteklenen bir üretim ekosistemine geçişi hızlandırması gerekmekte.

Bu dönüşümün başarıyla tamamlanması, yalnızca verimliliği değil, rekabet avantajını ve tedarik zinciri dayanıklılığını da belirleyecek temel faktörlerden biri olacak.

Önemli Notlar:

128 CSCO’nun %48’i, üretim stratejilerinin önümüzdeki 3 yılda yetersiz kalacağını düşünüyor.
Şirketlerin %66’sı, üretim-tedarik entegrasyonunda zorluk yaşıyor.
Otomasyonun payı %21’den %32’ye, insan payı %52’den %40’a inecek.
Gartner, üretimde “reset” (yeniden yapılanma) çağrısı yaptı.
Öneriler: Yeni teknolojileri entegre et, tesis yöneticilerini güçlendir, entegrasyonu hızlandır, hibrit modelleri benimse.
Otomasyon, yalnızca üretim hızını değil, esneklik, kalite ve sürdürülebilirlik hedeflerini de desteklemekte.