Avrupa Limanlarında Tampon Alan Yetersizliği Talep Artışlarını Yönetemiyor

Haber Tarihi

21.11.25

Yazar

Sedat Onat

Avrupa Limanlarında Tampon Alan Yetersizliği Talep Artışlarını Yönetemiyor

Avrupa’nın en büyük limanları Rotterdam, Antwerp ve Hamburg, artan hacimler ve değişen sezon etkileri karşısında “tampon kapasite eksikliği” nedeniyle operasyonel sıkışıklık yaşıyor; terminaller ve iç taşımacılık ağları, tıkanıklıkları eritmekte zorlanıyor.

Avrupa limanlarında süregelen tıkanıklık, bölgenin hem deniz terminallerinde hem de iç lojistik ağlarında yetersiz tampon (buffer) kapasitesine sahip olduğunu net şekilde ortaya koyuyor. Kuehne + Nagel’ın SeaExplorer görünürlük aracına göre, Avrupa’nın üç ana ithalat kapısı — Rotterdam, Antwerp ve Hamburg — hâlâ “ağır şekilde bozulan operasyonlar” kategorisinde yer alıyor.

Drewry Supply Chain Advisors’ın danışmanlık direktörü Chantal McRoberts, tıkanıklığın kök nedeninin, Avrupa’nın büyük liman ağının yüksek hacimlere karşı elastikiyetinin zayıf olması olduğunu belirtiyor. Şu anda görülen kısmi rahatlama ise kalıcı bir iyileşme anlamına gelmiyor; limanlar hem biriken iş yükünü eritmekte hem de sezon geçişlerini yönetmekte zorlanıyor.

Tampon kapasite eksikliği sistemi kırılgan hale getiriyor

McRoberts, Avrupa liman sisteminde yaşanan kapasite sorunlarını üç temel noktada özetliyor:

1. Terminallerde yeterli stoklama/ara alan yok

Gemiler beklenenden büyük hacimle geldiğinde konteynerlerin kısa süreli depolanacağı tampon alanlar hızla doluyor. Bu da boşaltma–yükleme süreçlerini yavaşlatıyor.

2. İç taşımacılık (kuzey Avrupa demiryolu & barge ağı) aşırı yük altında

Yetersiz tren slotları,
Barge gecikmeleri,
Sürücü ve kamyon kıtlığı

liman çıkışlarını tıkanma noktasına getiriyor.

3. Hacim dalgalanmalarına karşı sistemde esneklik yok

“Biraz daha büyük bir geminin gelişi bile sistemi hemen sıkıştırıyor” diyor McRoberts.

Talep dalgaları geldikçe tıkanıklık tekrarlanıyor

Avrupa limanlarında 2025 boyunca yaşanan tıkanıklık döngüsü şu şekilde gelişti:

Yaz başında gemi kaydırmaları ve blank sailing’lerin etkisiyle yoğunluk düştü.
Eylül–Ekim’de Asya–Avrupa hattında yük dalgası yeniden yükseldi.
Terminal raf sistemleri ve hinterland kapasitesi, yeni hacmi absorbe edemedi.

Sonuç: “Kısmi rahatlama–yeniden tıkanma” döngüsü.

McRoberts, şu anda görülen toparlanmanın, limanların yalnızca “yük devretme (rollover)” ve “gecikmiş gemi tahliyelerini hızlandırma” çabalarının bir sonucu olduğunu belirtiyor.

Çözüm sadece kapasite yatırımı değil: Yükün dağıtılması şart

Uzmanlara göre Avrupa limanlarının kendi sınırları içinde büyümesi zor; bu limanlar zaten yoğun kentsel alanlarla çevrili. Bu nedenle çözüm sadece kapasite artırmak değil; yükü bölgesel olarak daha fazla limana dağıtmak.

Önerilen stratejiler:

İkincil limanların (Gdansk, Zeebrugge, Wilhelmshaven, Koper vb.) daha aktif kullanılması
Feeder ağlarının güçlendirilmesi
Rail & barge yatırımlarının hızlandırılması
Liman–hinterland senkronizasyonunun dijitalleştirilmesi

Büyük limanlar hâlâ ana kapı rolünü koruyacak olsa da çevredeki limanların devreye girmesi, tıkanıklığı azaltabilir.