ABD Hava Kargosunda Çin’den Tayvan ve Vietnam’a Kayma

Haber Tarihi

16.12.25

Yazar

Sedat Onat

ABD Hava Kargosunda Çin’den Tayvan ve Vietnam’a Kayma

ABD’nin de minimis exemption uygulamasını kaldırmasının ardından trans-Pasifik hava kargo akışlarının Çin’den Taiwan ve Vietnam kaynaklı ithalata yönelmesini ve bunun ürün bazlı etkilerini ele alan detaylı sektör özeti

ABD’nin Mayıs 2025’te de minimis exemption uygulamasını sonlandırması, trans-Pasifik hava kargo ticaretinde yapısal bir kırılmaya yol açmakta. Uzun süredir China–US hattında yoğunlaşan düşük değerli e-ticaret gönderileri hızla gerilerken, bu düşüşün yerini Taiwan ve Vietnam kaynaklı yüksek hacimli ve daha düzenli hava kargo ithalatı almakta. Danışmanlık şirketi Trade and Transport Group tarafından yayımlanan veriler, bu yön değişiminin artık geçici bir dalgalanma değil, kalıcı bir ticaret yeniden yapılanması olduğunu göstermekte.

Verilere göre, 2025’in ilk dokuz ayında ABD’nin Taiwan kaynaklı hava kargo ithalatı yıllık bazda yaklaşık %91 artış gösterdi. Aynı dönemde Vietnam çıkışlı hava kargo hacimleri de benzer şekilde güçlü bir büyüme sergiledi. Buna karşılık, China–US air freight trafiği belirgin biçimde gerilemekte. Bu tablo, ABD’nin gümrük politikalarında yaptığı düzenlemenin doğrudan lojistik akışları yeniden şekillendirdiğini ortaya koymakta.

Trade and Transport Group Managing Director’ı Frederic Horst, yaşanan dönüşümün özellikle ürün kompozisyonu açısından dikkat çekici olduğunu vurgulamakta. Horst’a göre, Çin’den ABD’ye yönelik hava kargo trafiğindeki düşüş, computers and parts ile industrial equipment ağırlıklı gönderiler üzerinden Taiwan ve Vietnam tarafından fazlasıyla telafi edilmekte. Bu durum, yalnızca ülke bazlı bir kaymayı değil, aynı zamanda tedarik zincirlerinde manufacturing footprint ve assembly hub tercihlerinin değişmekte olduğunu da göstermekte.

De minimis traffic’teki keskin düşüş, özellikle düşük değerli, yüksek frekanslı e-ticaret gönderilerini etkilemekte. Buna karşılık, regular air cargo hacimlerinde anlamlı bir artış gözlenmekte. Bu değişim, hava kargonun yeniden daha çok B2B shipments, yarı mamuller ve yüksek değerli endüstriyel ürünler için tercih edilen bir taşıma modu haline gelmekte olduğunu ortaya koymakta. Böylece hava kargo, pandemi döneminde kazandığı e-ticaret ağırlıklı profilden kısmen uzaklaşmakta.

Analistler, bu kaymanın arkasında yalnızca ABD regülasyonlarının değil, Asya’daki üretim stratejilerinin de yer aldığını değerlendirmekte. Taiwan, yarı iletkenler, bilgisayar bileşenleri ve ileri teknoloji ekipmanlarında güçlü bir üretim ve ihracat üssü olarak öne çıkmakta. Vietnam ise son yıllarda çok uluslu şirketlerin China+1 strategy kapsamında hızla büyüyen bir üretim ve montaj merkezi haline gelmekte. Bu iki ülke, hava kargo açısından hem kapasite hem de ürün profili bakımından ABD pazarının ihtiyaçlarına daha uyumlu bir yapı sunmakta.

Sektör açısından bakıldığında, bu gelişme hava kargo taşıyıcıları ve air cargo forwarders için yeni denge arayışlarını beraberinde getirmekte. Çin çıkışlı kapasitenin yeniden konumlandırılması, network planning, capacity allocation ve yield management stratejilerinin güncellenmesini zorunlu kılmakta. Aynı zamanda Taiwan–US ve Vietnam–US hatlarında kapasite baskısı ve navlun fiyatlarında yukarı yönlü riskler gündeme gelmekte.

Uzmanlar, bu eğilimin kısa vadeli bir regülasyon etkisi olarak görülmemesi gerektiği konusunda hemfikir. De minimis exemption’ın kaldırılması, ABD’nin ticaret politikalarında daha geniş kapsamlı bir korumacı yaklaşımın parçası olarak okunmakta. Bu çerçevede, hava kargo akışlarındaki ülke bazlı kaymaların 2026 ve sonrasında da devam etmesi beklenmekte.

Sonuç olarak, ABD hava kargo ithalatında China merkezli yapı çözülmekte; yerine Taiwan ve Vietnam odaklı, daha düzenli ve endüstriyel ağırlıklı bir ticaret modeli yerleşmekte. Bu dönüşüm, hem küresel tedarik zincirleri hem de hava kargo sektörünün stratejik planlaması açısından kritik bir kırılma noktası olarak öne çıkmakta.

Önemli Notlar

ABD, Mayıs 2025’te de minimis exemption uygulamasını kaldırdı
China–US air freight hacimleri belirgin biçimde gerilemekte
Taiwan kaynaklı ABD hava kargo ithalatı ilk 9 ayda yaklaşık %91 arttı
Vietnam, Çin’den kayan üretim ve montaj faaliyetlerinden güçlü pay almakta
Düşük değerli e-ticaret gönderileri azalırken regular air cargo hacimleri artmakta
Değişim, hava kargo ağ planlaması ve kapasite yönetimini yeniden şekillendirmekte