ABD Tarifelerine Rağmen Çok Merkezli Küresel Ticaret Güçleniyor

Haber Tarihi

14.10.25

Yazar

Sedat Onat

ABD Tarifelerine Rağmen Çok Merkezli Küresel Ticaret Güçleniyor

DHL ve New York University (NYU) Stern School of Business tarafından yayımlanan son rapora göre, ABD’nin yeni gümrük tarifeleri küresel ticareti sarsmakta ancak durduramamakta.

Araştırma, 2025’in ilk yarısında küresel ticaretin 2010’dan bu yana en hızlı büyümesini gösterdiğini ve dünya ticaret hacminin ABD’nin korumacı politikalarına rağmen güç kazandığını ortaya koymakta.

ABD Küresel Ticarette Artık Sınırlı Bir Etkiye Sahip

Rapor, ABD ekonomisinin küresel ticaretin yönünü belirleyecek büyüklükte olmadığını net biçimde ortaya koymakta.

2024 itibarıyla, küresel mal ithalatının yalnızca %13’ü ABD’ye, ihracatın ise %9’u ABD’den kaynaklanmakta.

Dolayısıyla, Washington’un tarifeleri küresel ticarette yerel bir türbülans yaratsa da, genel dengeyi değiştirecek ölçekte değil.

DHL raporuna göre, birçok ülke ABD’nin geniş kapsamlı gümrük artışlarını takip etmemekte, bu da ticaretin farklı bölgeler üzerinden yeniden yönlenmesini sağlamakta.

Küresel Ticaret Büyümeye Devam Etmekte

DHL Global Connectedness Tracker 2025 özel güncellemesine göre, 2025–2029 döneminde küresel ticaret hacminin yıllık ortalama %2,5 oranında büyümesi beklenmekte. Bu oran, önceki on yılın temposuyla neredeyse aynı.

Ancak, Ocak 2025’teki yeni tarife dalgası öncesinde bu oran %3,1 olarak öngörülmekteydi.
Tarifelerin etkisiyle büyüme tahmini %2,5’e revize edildi.

Bölgesel bazda en sert düşüş Kuzey Amerika’da yaşandı:

Ocak 2025’te %2,7 olan büyüme beklentisi, Eylül itibarıyla %1,5’e geriledi.
Diğer bölgelerdeki düşüşler daha sınırlı kaldı.

Buna rağmen, DHL analizine göre küresel ticaretin yapısal olarak dirençli olduğu ve önümüzdeki dört yılda büyümenin istikrarlı şekilde devam edeceği öngörülmekte.

Çin, ASEAN ve Afrika ile Ticaretini Güçlendirmekte

ABD’nin uyguladığı tarifelerden en çok etkilenen ülke olan Çin, ihracatını farklı pazarlara yönlendirerek etkileri dengelemekte.

Çin, ABD’ye yapılan sevkiyatlardaki düşüşü, ASEAN (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği), Afrika, Avrupa Birliği ve diğer bölgelerle yaptığı ticaret artışıyla telafi etti.

Aynı dönemde, ABD ithalatçıları da tarife artışları yürürlüğe girmeden önce ön alım (frontloading) yaparak ithalatlarını hızlandırdı.

Bu durum, 2025’in ilk çeyreğinde ABD’nin ithalat hacmini geçici olarak yükseltti ancak uzun vadede Kuzey Amerika ticaret akışlarında zayıflama beklenmekte.

DHL: Ticaret Engelleri Küresel Yaratıcılığı Durduramaz

DHL Express CEO’su John Pearson, raporun yayımlanmasının ardından yaptığı açıklamada şu değerlendirmede bulundu:

“Ticaret engelleri dünyanın çıkarına hizmet etmez. Ancak dünyanın dört bir yanındaki alıcı ve satıcıların iş yapma konusundaki yaratıcılığını asla küçümsememek gerekir.”

Pearson, küresel ekonominin dayanıklılığını vurgulayarak, ticaretin yenilikçi iş modelleri, dijitalleşme ve bölgesel işbirlikleri sayesinde güçlü kalacağını belirtti.

ABD Tarifeleri: Yavaşlatıyor Ama Durduramıyor

Rapora göre, ABD tarifeleri küresel ticaretin büyüme hızını yavaşlatmakta, ancak ticareti durdurma etkisine sahip değil.

Tarife sonrası büyüme oranı (%2,5), hâlâ 2020’lerin başında beklenen seviyelere yakın seyrediyor.

Ayrıca, küresel ticaret akışlarının çeşitlenmesi, tek bir ekonomiye bağımlılığı azaltarak daha dengeli bir ticaret ağı yaratmakta.

Bu durum, özellikle Asya, Afrika ve Avrupa arasındaki tedarik zincirlerini güçlendirmekte.

Sonuç: Küresel Ticaret Çok Merkezli Bir Yapıya Evrilmekte

DHL raporu, ABD’nin korumacı politikalarına rağmen küresel ticaretin büyümeye devam ettiğini açıkça göstermekte.
Yeni dönemde, ticaretin merkezinin tek bir ülke yerine bölgesel ağlara kaydığı görülmekte.
Çin, ASEAN, AB ve Afrika’nın yükselen rolü, dünya ticaretinin geleceğinde çok merkezli (multipolar) bir yapının şekillendiğini işaret etmekte.

Küresel ticaretin önündeki engellere rağmen, yenilik, çeşitlilik ve dayanıklılık ilkeleri, dünya ekonomisinin sürdürülebilir büyümesini desteklemekte.

Önemli Notlar:

DHL ve NYU Stern raporuna göre, 2025’in ilk yarısında küresel ticaret 2010’dan bu yana en güçlü büyümesini kaydetti.
ABD, küresel ithalatın sadece %13’ünü, ihracatın ise %9’unu temsil ediyor.
Küresel ticaretin yıllık büyüme tahmini %3,1’den %2,5’e düşürüldü.
Kuzey Amerika en sert düşüşü yaşarken, diğer bölgelerde sınırlı revizyonlar yapıldı.
Çin, ABD kaybını ASEAN, Afrika ve AB pazarlarıyla dengeledi.
DHL CEO’su John Pearson, “Ticaret engelleri küresel iş yapma isteğini durduramaz” açıklamasıyla küresel işbirliği vurgusu yaptı.
Sonuç: Küresel ticaret çok merkezli, dayanıklı ve dijitalleşme odaklı yeni bir döneme girmekte.