Çinli Analistler: ABD, Nadir Mıknatıs Krizine Karşı İhracat Kısıtlamalarını Gevşetebilir

Bloomberg News’in haberine göre, Çinli analistler ABD’nin son dönemde yürürlüğe koyduğu geniş kapsamlı ihracat kısıtlamalarını gevşetmesini bekliyor. Tahminler, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile ABD Başkanı Donald Trump arasında bu hafta Güney Kore’de yapılacak zirve öncesinde yoğunlaşan ticaret görüşmeleri sonrasında gündeme geldi.

Geçtiğimiz hafta sonu ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Malezya’daki ASEAN Zirvesi kapsamında yaptığı açıklamada, iki ülke liderlerinin onayına sunulacak ön anlaşma taslağının tamamlandığını duyurdu. Bu taslak, tarifeler, taşıma ücretleri, fentanil ticareti ve ihracat kısıtlamaları gibi başlıkları kapsıyor. Bessent ayrıca, Çin’in en son uygulamaya koyduğu nadir toprak elementlerine yönelik ihracat kısıtlamalarını “bir yıl erteleyeceğini” düşündüğünü söyledi.

“Karşılıklı taviz” beklentisi

Pekin kaynakları, ABD’nin bu ertelemenin karşılığında 29 Eylül’de yayımlanan yeni ihracat kontrol kuralını askıya alabileceğini değerlendiriyor. Söz konusu düzenleme, Washington’un “entity list” (kara liste) sisteminde yer alan Çinli firmaların bağlı ortaklıklarını (affiliates) da aynı kısıtlamalara tabi tutmakta. Bu kural, özellikle Huawei Technologies Co. gibi Çinli teknoloji devlerinin ABD menşeli yarı iletken ürünlere dolaylı erişimini engelliyor.

Pekin merkezli danışmanlık şirketi Hutong Research, yayımladığı analizde, “Kuala Lumpur’da Pekin yönetimi, ‘affiliates rule’un askıya alınması karşılığında nadir toprak kısıtlamalarının ertelenmesi için bir quid pro quo (karşılıklı taviz) mekanizması oluşturmak istiyor,” değerlendirmesinde bulundu. Analize göre, Trump yönetimi önce uygulamayı duraklatacak, ardından düzenlemeyi gevşetecek, Çin ise bu ertelemeyi ABD’nin geri adım atma riskine karşı “sigorta” olarak kullanacak.

Akademisyenlerden dikkat çekici yorumlar

Fudan Üniversitesi Amerikan Çalışmaları Merkezi Direktörü Wu Xinbo, bu görüşmelerin yalnızca tarife indirimleriyle sınırlı kalmayacağını, ihracat ve teknoloji kısıtlamalarında da ilerleme sağlanabileceğini belirtti. Wu, “Bu süreçte Çin, sadece tarife muafiyeti değil, aynı zamanda teknoloji transferi, BIS (Bureau of Industry and Security) 50% kuralı ve ihracat kontrolleri konusunda da ilerleme bekliyor,” dedi.

Analistler, Xi’nin Trump’la yapacağı görüşmede yalnızca sınırlı bir “tarife ateşkesi” sağlanması durumunda hayal kırıklığı yaşanabileceğini belirtiyor. Zira nadir toprak elementleri, Çin’in küresel tedarik zincirinde elindeki en güçlü ticari koz olarak görülüyor. ABD’nin bu alanda esneklik göstermesi için, önemli karşı tavizlerin masada olması gerektiği düşünülüyor.

Arka plan ve stratejik önem

29 Eylül’de yürürlüğe giren BIS kuralı, kara listedeki firmaların en az %50’sine sahip oldukları iştirakleri de aynı yaptırımlar kapsamına dahil etmişti. Bu durum, özellikle yapay zekâ çipleri, yarı iletken üretim ekipmanları ve ileri teknoloji ürünlerinin Çin’e dolaylı ihracatını ciddi biçimde zorlaştırmıştı.

Pekin yönetimi bu hamleyi, Madrid’de yapılan ABD–Çin ticaret görüşmelerinde oluşan dengeye zarar veren bir adım olarak değerlendirmiş ve buna karşılık olarak nadir toprak elementleri içeren tüm ürünlere yönelik küresel kontrol düzenlemelerini devreye almıştı. Bu metaller, çiplerden elektrikli araçlara kadar ABD imalat sanayisinin kalbinde yer almakta. Çin’in tedariki durdurması sonucu, yılın başlarında bazı ABD fabrikaları üretimi askıya almak zorunda kalmıştı.

Önceki örnekler ve siyasi boyut

Benzer bir durum daha önce Haziran 2025’te yaşanmıştı. Çin, nadir toprak sevkiyatlarını yeniden başlatmayı kabul ettikten sonra, Trump yönetimi yarı iletken tasarım yazılımları, jet motor parçaları ve nükleer malzeme satışlarına yönelik kısıtlama tehditlerini geri çekmişti.

Ancak uzmanlara göre, bu tür ticari düzenlemeleri müzakere aracı olarak kullanmak, özellikle ulusal güvenlik çevreleri arasında tartışmalı bir yaklaşım. Yine de Trump döneminde Kongre’nin bu tür adımlara güçlü bir direnç göstermediği, özellikle seçim yılı ve bütçe tartışmaları öncesinde parti içi muhalefetin düşük seviyede olduğu belirtiliyor.

Bu çerçevede, Xi–Trump görüşmesi yalnızca bir ticaret müzakeresi değil, aynı zamanda teknoloji savaşında geçici bir ateşkes anlamına da gelebilir. Her iki tarafın da enerji, nadir toprak ve yüksek teknoloji tedarik zincirlerinde karşılıklı bağımlılığı dikkate alındığında, yapılacak olası yumuşama küresel üretim zincirlerinde geçici bir rahatlama sağlayabilir.

Önemli Notlar:

• Çinli analistler, ABD’nin ihracat kısıtlamalarını gevşetmesini bekliyor.

• ABD–Çin liderleri bu hafta Güney Kore’de bir araya gelecek.

• Olası uzlaşma: Çin, nadir toprak ihracat kısıtlamalarını 1 yıl erteleyecek; ABD, “affiliates rule” uygulamasını durduracak.

• Yeni BIS 50% kuralı, Huawei gibi firmaların ABD ürünlerine dolaylı erişimini engelliyor.

• Nadir toprak elementleri, ABD sanayisi için stratejik önem taşıyor.

• Haziran 2025’te benzer bir taviz değişimi yaşanmıştı.

• Analistler, anlaşmanın teknoloji savaşında geçici bir ateşkes anlamına gelebileceğini belirtiyor.

----------

Haber Linki: https://gcaptain.com/china-analysts-expect-us-to-ease-export-curbs-for-magnet-relief/

--------------------

Yazar: SedatOnat.com

--------------------

!!! DUYURU !!!

ERP Nasıl Alınır? Kitabımız Google Play Book'da yayınlanmıştır.

#ERP Nedir?

https://www.sedatonat.com/erpnasilalinir  Linki üzerinden ücretsiz olarak indirip okuyabilirsiniz.

Geri bildirimleriniz olursa bizleri mutlu edersiniz.

Şimdiden iyi okumalar dileriz.

https://www.tedarikzinciriportali.com/