ABD ve Avustralya Kritik Madenler İçin Stratejik İş Birliği Başlattı

ABD ve Avustralya, askeri ve sanayi üretimi için hayati öneme sahip kritik minerallerin tedarik zincirini güçlendirmek amacıyla çok milyar dolarlık yeni bir iş birliği çerçevesi üzerinde uzlaştı. Bu gelişme, özellikle Çin’in nadir toprak elementleri üzerindeki ihracat kısıtlamalarını sıkılaştırması ve küresel pazarlarda stratejik üstünlüğünü artırması sonrasında hız kazandı.

20 Ekim 2025’te Washington D.C.’de Beyaz Saray’da düzenlenen törenle ABD Başkanı Donald Trump ve Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, bağlayıcı olmayan bir iş birliği çerçevesine imza attı. Anlaşma; hem kamu hem de özel sektör yatırımlarını kapsamakta, madencilik, arıtma ve işleme süreçlerinde ortak finansman sağlanmasını öngörmekte. Ayrıca izin süreçlerinin kolaylaştırılması veya bazı düzenlemelerin gevşetilmesi, yerli üreticilerin adil olmayan ticaret politikalarına karşı korunması ve fiyat tabanı (price floor) benzeri mekanizmaların devreye alınması da anlaşmanın temel bileşenleri arasında.

Trump, imza töreninde yaptığı açıklamada, “Yaklaşık bir yıl içinde öyle çok nadir toprak ve kritik minerale sahip olacağız ki, ne yapacağımızı bilemeyeceğiz,” sözleriyle anlaşmanın ekonomik önemine dikkat çekti.

Çerçeve dokümana göre, iki ülke önümüzdeki altı ay içinde en az 1 milyar dolar değerinde proje finansmanı sağlamayı planlamakta. Albanese, anlaşmanın 8,5 milyar dolarlık bir yatırım hattı da içerdiğini belirtse de ayrıntılar açıklanmadı.

Bu hamle, ABD’nin Çin’e bağımlılığını azaltmak için attığı stratejik bir adım niteliğinde. Zira Çin, hem dünyanın en büyük nadir toprak üreticisi konumunda hem de Avustralya’nın lityum cevheri (spodumene) ihracatının yaklaşık %95’ini satın alan ülke olarak öne çıkmakta. U.S. Geological Survey (USGS) verilerine göre, Avustralya 40’tan fazla kritik mineral rezervine sahip olması sebebiyle ABD için vazgeçilmez bir ortak konumunda.

Center for Strategic and International Studies (CSIS) tarafından yapılan değerlendirmede, Çin’in küresel pazarlarda fiyatları manipüle ederek rekabeti bozan bir strateji izlediği vurgulanmakta. Çin’in “piyasaları düşük fiyatla doldurarak” ABD ve Avustralya gibi ülkelerdeki madenlerin ekonomik olarak sürdürülemez hale gelmesine yol açtığı ifade edilmekte.

Anlaşma kapsamında iki ülke; hükümet destekli kredi, garanti ve hisse yatırımları yoluyla sermaye ve işletme giderlerini karşılayacak mekanizmalar oluşturmakta. Ayrıca kritik maden satışlarını ulusal güvenlik açısından değerlendirecek diplomatik araçlar ve denetim mekanizmaları da geliştirilecek.

Ek olarak, tedarik zinciri risklerine karşı bir ortak güvenlik yanıt grubu kurulacak ve geri dönüşüm teknolojilerine yatırım yapılacak. Bu adımlar, hem yeni maden sahalarının geliştirilmesini hem de mevcut kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılmasını desteklemekte.

Anlaşmanın imzalandığı gün U.S. Export-Import Bank (EXIM), Avustralya’da kritik maden üretimiyle ilgilenen yedi şirkete toplam 2,2 milyar dolar değerinde Letter of Interest (ilgi mektubu) verdiğini açıkladı. Bu şirketler arasında Arafura Rare Earths, Northern Minerals, Graphinex, Latrobe Magnesium, VHM, RZ Resources ve Sunrise Energy Metals bulunmakta. Bu mektuplar, finansman niyetinin resmi olarak değerlendirmeye alınacağı anlamına gelmekte.

Bu yeni ABD–Avustralya kritik mineral iş birliği, sadece ekonomik değil, aynı zamanda jeopolitik bir stratejik denge hamlesi olarak da değerlendirilebilir. Özellikle Çin’in küresel tedarik zincirlerindeki ağırlığı düşünüldüğünde, bu anlaşma Batı dünyasının arz güvenliğini yeniden şekillendirecek bir dönüm noktası niteliğinde.

Önemli Notlar:

• ABD ve Avustralya, kritik mineraller için bağlayıcı olmayan bir iş birliği çerçevesi imzaladı.

• Anlaşma, 1 milyar dolarlık finansman planı ve izin süreçlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor.

• Çin’in pazar manipülasyonu ve ihracat kısıtlamaları, iş birliğinin temel gerekçesi.

• EXIM Bank, yedi Avustralya şirketine toplam 2,2 milyar dolar değerinde finansman ilgisi gösterdi.

• Taraflar, tedarik zinciri güvenliği, geri dönüşüm teknolojileri ve ulusal güvenlik temelli denetimler için yeni yapılar kurmakta.

----------

Haber Linki: https://www.supplychaindive.com/news/us-australia-framework-critical-mineral-supply-chain/803445/

--------------------

Yazar: SedatOnat.com

--------------------

!!! DUYURU !!!

ERP Nasıl Alınır? Kitabımız Google Play Book'da yayınlanmıştır.

#ERP Nedir?

https://www.sedatonat.com/erpnasilalinir  Linki üzerinden ücretsiz olarak indirip okuyabilirsiniz.

Geri bildirimleriniz olursa bizleri mutlu edersiniz.

Şimdiden iyi okumalar dileriz.

https://www.tedarikzinciriportali.com/