Sedat Onat
- 26 Nis
- 4 dakikada okunur

Tedarikçi Risk Değerlendirmesi / Supplier Risk Assessment

Tedarikçi Risk Değerlendirmesi

Tedarikçi Risk Değerlendirmesi, Bir işletmenin tedarik zinciri içindeki tedarikçilerden kaynaklanabilecek potansiyel riskleri tanımlaması, değerlendirmesi ve yönetmesi sürecidir.

Pandemi, Savaş Riskleri, Doğal Afetler ve Veri İhlalleri gibi Tedarik Zincirini tehlikeye sokan unsurlar, Tedarikçi Risk Değerlendirmesi’nin önemini artırmaktadır.

Tedarikçi Risk Deperlendimesi, Mali, operasyonel, itibar ve çevresel riskler gibi çeşitli unsurları kapsamaktadır.

Tedarikçi Risk Değerlendirmesi’nin Amacı, tedarik zincirindeki aksamaları en aza indirip, iş sürekliliğini garanti altına almaktır.

Tedarikçi Risk Değerlendirmesi Neden İhtiyacımız Var?

1. Operasyonel Sürekliliği Sağlama: Tedarik zinciri kesintileri, işletmelerin operasyonlarını ciddi şekilde etkileyebilir. Tedarikçi risk değerlendirmesi yaparak, potansiyel aksamaları önceden tespit edip uygun önlemleri almak mümkün olur. Bu, sürekliliği ve düzenli operasyonları garanti altına alır.

2. Maliyetleri Kontrol Etme: Riskli tedarikçiler nedeniyle ortaya çıkabilecek ani aksamalar ve bunların sonuçları, beklenmedik maliyet artışlarına yol açabilir. Risk değerlendirmesi, maliyetleri daha öngörülebilir hale getirerek bütçe planlamasını iyileştirir.

3. Rekabet Avantajı: Etkili bir tedarikçi risk yönetimi, şirketin piyasadaki konumunu güçlendirir. Riskleri proaktif bir şekilde yöneten şirketler, kriz anlarında daha dayanıklı olur ve müşteri taleplerini sürekli karşılayabilir. (Bkz.: Ericsson'u Bitiren Kaza)

4. Marka İtibarının Korunması: Tedarik zincirindeki sorunlar, doğrudan şirketin marka imajını ve müşteri memnuniyetini etkileyebilir. Risk değerlendirmesi, itibar zararını önleyerek marka değerini koruma altına alır. (Bkz.: Tylenol Krizi)

5. Yenilikçilik ve Sürdürülebilirlik: Risk değerlendirmesi, sürdürülebilir ve yenilikçi tedarikçileri tanımlama fırsatı sunar. Bu, uzun vadede şirketin Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur.

Tedarikçi Risk Değerlendirmesi Faydaları Nelerdir?

1. Risk Azaltma: Tedarikçi risk değerlendirmesi, tedarik zincirindeki olası zayıf noktaları ve riskleri önceden belirleyerek, bunların üzerine stratejik önlemler alınmasını sağlar. Bu, beklenmedik durumlarda aksamaların önlenmesine yardımcı olur.

2. Maliyet Tasarrufu: Risklerin proaktif yönetimi, ani krizler ve bunların yol açtığı maliyetli müdahaleler yerine, daha düşük maliyetli önleyici çözümlerle problemlerin üstesinden gelinmesini sağlar. Bu da operasyonel maliyetleri azaltır.

3. İş Sürekliliği: Tedarikçi sorunları nedeniyle işletmelerde yaşanabilecek üretim durmaları ve hizmet kesintileri, iş sürekliliği için ciddi tehditler oluşturur. Tedarikçi risk değerlendirmesi, bu tür kesintileri minimize ederek sürekli hizmet sunumu sağlar.

4. Uyum Sağlama: Birçok endüstri ve coğrafyada, işletmeler çeşitli düzenleyici ve yasal gerekliliklere uymak zorundadır. Tedarikçi risk değerlendirmesi, uyum risklerini azaltarak yasal yaptırımların ve itibar kaybının önüne geçer.

5. Rekabet Üstünlüğü: Risk yönetimi kapasitesi, bir şirketi rakiplerinden ayıran önemli bir faktördür. Kriz anlarında dahi operasyonlarını sürdürebilen şirketler, piyasa paylarını koruma ve genişletme konusunda daha avantajlıdır.

6. Marka İmajı ve Müşteri Güveni: Tedarik zincirinde yaşanan sorunlar doğrudan tüketiciye yansıyabilir. Tedarikçi risk değerlendirmesi, bu tür olumsuzlukları önleyerek marka imajını korur ve müşteri güvenini sürdürür.

7. Stratejik Karar Verme: Bu süreç, tedarikçilerle ilgili stratejik ve bilinçli kararlar almayı kolaylaştırır. Şirketler, tedarikçi seçimi ve yönetimi konusunda daha doğru ve etkili kararlar verebilirler.

Tedarikçi Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?

1. Tedarikçi Listesinin Oluşturulması: İlk adım, işletmenizin tedarikçilerinin tam bir listesini oluşturmaktır. Bu liste, hem mevcut hem de potansiyel tedarikçileri içermelidir. (Bkz.: Supplier Sourcing / Tedarikçi Bulma & Strategic Sourcing / Stratejik Tedarikçi Bulma)

2. Risk Kriterlerinin Belirlenmesi: Risk değerlendirme kriterleri belirlenir. Bu kriterler; finansal durum, üretim kapasitesi, yerel ve global ekonomik koşullar, çevresel faktörler ve daha fazlasını içerebilir.

3. Risk Değerlendirme Metodolojisinin Geliştirilmesi: Risk değerlendirme metodolojisi, tedarikçi risklerini sistematik bir şekilde analiz etmek ve puanlamak için kullanılır. Bu metodoloji, genellikle Kantitatif (nicel) ve Kalitatif (nitel) değerlendirmeleri birleştirir.

4. Bilgi Toplama: Tedarikçilerden gerekli bilgiler toplanır. Bu bilgiler; finansal raporlar, üretim süreçleri, kalite kontrol dokümanları, çevresel uyum sertifikaları olabilir.

5. Risk Değerlendirmesi: Toplanan bilgileri kullanarak, her bir tedarikçi için risk değerlendirmesi yapılır. Bu aşama, genellikle belirlenen kriterlere göre bir puanlama sistemini içerir.

6. Eylem Planlarının Geliştirilmesi: Yüksek riskli olarak değerlendirilen tedarikçiler için eylem planları geliştirilir. Bu planlar; alternatif tedarikçi bulma, sözleşme şartlarının yeniden müzakeresi veya risk azaltma stratejilerini içerebilir.

7. İzleme ve Güncelleme: Risk değerlendirmesi sürekli bir süreçtir. Piyasa koşulları, tedarikçi performansları ve işletme ihtiyaçları değişebilir. Bu nedenle, düzenli aralıklarla tedarikçi performansını izlemek ve risk değerlendirmelerini güncellemek önemlidir.

Tedarikçi Risklerini Azaltmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

1. Kapsamlı Tedarikçi Seçimi Süreci: İyi bir başlangıç noktası, tedarikçi seçim sürecinin titizlikle yapılmasıdır. Potansiyel tedarikçilerin mali durumları, üretim kapasiteleri, itibarları ve uyum standartlarına olan bağlılıkları gibi kritik faktörler değerlendirilmelidir. (Bkz.: Supplier Sourcing / Tedarikçi Bulma & Strategic Sourcing / Stratejik Tedarikçi Bulma)

2. Tedarikçi Performans Değerlendirmeleri: Mevcut tedarikçilerin performansını düzenli olarak değerlendirin. Kalite, teslimat zamanında yapılmış mı, maliyet ve servis seviyeleri gibi kriterler bu değerlendirme sürecinin bir parçası olmalıdır. (Bkz.: Tedarikçi Performans Değerlendirmeleri)

3. Risk Değerlendirme ve İzleme: Risk değerlendirme süreçleri geliştirilir ve bu süreçler bir rutin haline getirilir. Piyasa trendleri, jeopolitik durumlar ve endüstriye özgü risk faktörleri sürekli olarak izlenir.

4. Çeşitlendirilmiş Tedarikçi Portföyü: Tek bir tedarikçiye bağımlılığı azaltarak tedarikçi portföyü çeşitlendirilir. Böylece bir tedarikçide meydana gelebilecek aksamalar diğer tedarikçilerle dengelenebilir. (Bkz.: Supplier Sourcing / Tedarikçi Bulma & Strategic Sourcing / Stratejik Tedarikçi Bulma)

5. Sözleşmelerde Risk Azaltma Maddeleri: Tedarikçi sözleşmelerine risk azaltma maddeleri eklenir. Bu, tedarikçi kaynaklı aksaklıkların finansal etkilerin minimize edilmesine yardımcı olabilir.

6. İkincil Tedarikçi Stratejileri: Acil durumlar için alternatif tedarikçi ve üretim stratejileri geliştirilir. Bu, ana tedarikçilerde meydana gelebilecek problemlere hızlı bir şekilde yanıt verilmesini sağlar. (Bkz.: Ericsson'u Bitiren Kaza)

7. Eğitim ve Geliştirme Programları: Tedarikçilerle sürekli iletişim halinde olunur ve gerekirse eğitim veya geliştirme programları yapılandırılır. Bu, tedarikçilerin performansını ve uyumunu iyileştirebilir.

8. Teknolojik Yatırımlar: Tedarik zinciri yönetimi teknolojilerine yatırım yapılır. Otomatik izleme sistemleri, yapay zeka destekli analiz araçları ve blockchain gibi teknolojiler, tedarik zinciri görünürlüğünü ve yönetimini iyileştirebilir. (Bkz.: Ericsson'u Bitiren Kaza / SCV - Supply Chain Visibility)

9. Sürdürülebilir ve Etik Tedarik Zinciri İlkeleri: Sürdürülebilirlik ve etik tedarik zinciri ilkeleri benimsenir. Bu, uzun vadede tedarikçi risklerini azaltırken, aynı zamanda işletmenin marka değerini ve müşteri sadakatini artırabilir.